یکی از اهداف ما توسعه سیستم‌های پیچیده در ویکی‌پدیا فارسی است. توسعه به معنای ایجاد یا بهبود صفحات مربوط به مفاهیم مطرح در سیستم‌های پیچیده است. تا کنون صفحات زیر توسط اعضای مرکز شبکه‌های پیچیده و علم داده اجتماعی ساخته شده است:
- سامانه پیچیده
- علم شبکه
- اقتصاد پیچیدگی
- برآمدگی (فلسفه علم)
- تابع همبستگی (مکانیک آماری)
- پدیده‌های بحرانی
- جهان‌شمولی
- نظریه میدان متوسط
- گروه بازبهنجارش
- بعد بحرانی
برای شروع خوب است که با ویکی‌پدیا و چگونگی شکل‌گیری آن بیشتر آشنا شوید:
معرفی اجمالی ویکی‌پدیا:
در عصر انقلاب ارتباطات، فضای مجازی امکانی را فراهم آورده‌است که هر کس بتواند آزادانه در فرایند نشر اطلاعات سهیم شود. این تحول سبب تکثر بسترهای تولید، انتقال و کسب دانش شده‌است. دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا یکی از بسترهای این تجربهٔ جدید است. نسخهٔ انگلیسی ویکی‌پدیا در سال ۲۰۰۱ میلادی با هدف تولید و گسترش دانش رایگان توسط همگان برای همگان به همه زبان‌ها تأسیس شد. منظور از دانش رایگان، محتوایی فاقد هرگونه حق تکثیر (کپی رایت) است. ویکی‌پدیا همهٔ محتوای خویش را تحت مجوز آزاد منتشر می‌کند. نسخهٔ فارسی آن، یعنی ویکی‌پدیای فارسی، دو سال بعد یعنی در سال ۲۰۰۳ میلادی به همت دانشجویان رشتهٔ مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف تأسیس شد. پس از گذشت ۱۴ سال، ویکی‌پدیای فارسی با داشتن بیش از ۶۱۳ هزار مقاله در حوزه‌های و زمینه های موضوعی گوناگون، در ردهٔ هفدهمین ویکی‌پدیای بزرگ جهانی، پنجمین ویکی‌پدیا در میان زبان‌های آسیایی و نخستین ویکی‌پدیا در میان زبان‌های خاورمیانه‌ای است.
ویکی‌پدیای هر زبانی از طریق مشارکت داوطلبان گویشوران آن زبان گسترش می‌یابد. بااین‌همه، ویکی‌پدیا با وضع ضوابط نسبتاً سخت‌گیرانه‌ای کوشیده‌است بستری ایجاد کند که مشارکت عمومی و فرایند تولید دانش را به سمت هر چه علمی‌ترشدن و موثق‌ترشدن جهت دهد.
آسیب‌شناسی ویکی‌پدیای فارسی:
ویکی‌پدیای فارسی، به‌رغم برخورداری از رتبه‌ای قابل قبول، کاستی‌های بسیاری نسبت به ویکی‌پدیاهای تراز اول دارد. از جملهٔ این کاستی‌ها، عدم شناخت جامعهٔ ایرانی و به‌طریق اولی جامعهٔ دانشگاهی ایرانی نسبت به ویکی‌پدیا و عدم شناخت سازوکار فنی مشارکت در ویکی‌پدیا را می‌توان برشمرد.
برنامه ما چیست؟!
از سال تحصیلی ۹۵ تا اکنون (نیم‌سال تحصیلی دوم سال ۹۶-۹۷)، در دو درس از گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، طرح تکالیف کلاسی ویکی‌پدیایی به‌طور آزمایشی به اجرا درآمد. در این طرح، دانشجویان پس از دریافت آموزش‌های مقدماتی، شروع به نگارش تکالیف خود در قالب مداخل ویکی‌پدیا کردند. دستاورد اجرای دو سالهٔ این برنامه، برگزیده‌شدن پنج مقالهٔ دانشجویی و نگارش یا بهبود بیش از ۸۰ مدخل در ویکی‌پدیای فارسی بوده‌است. مقاله‌های برگزیدهٔ ویکی‌پدیا، مقاله‌هایی هستند که بر اساس بالاترین استانداردها نوشته شده‌اند. هر هفته، خلاصهٔ یکی از این مقالات را می‌توان در صفحهٔ اصلی دید.
مزایا:
نوشتن در ویکی‌پدیا از مزایایی برخوردار است که برخی از آن‌ها در زیر فهرست شده‌اند:
مقاله‌های ویکی‌پدیا، اگر بر پایهٔ ضوابط نوشته شوند، ماندگار می‌ماند. درنتیجه، علاوه بر مهارت‌افزایی دانشجو، به گسترش دانش عمومی، دردسترس و رایگان به زبان فارسی نیز یاری می‌رساند.
مقاله‌های ویکی‌پدیا همواره جزء پنج نتیجهٔ اول جستجوهای گوگلی هستند. به همین دلیل و نیز به دلیل رتبهٔ بالای بازدید، مقاله‌های ویکی‌پدیا دارای تضمین خوانده‌شدن هستند. به‌بیانی دیگر، تکالیف کلاسی دانشجویان به بخشی از دانش رایگان در پهنهٔ وب فارسی تبدیل می‌شود و ضمن کمک به گسترش زبان فارسی، همواره جستجوگران عادی را به سمت خود جذب می‌کنند.
عمومی‌سازی برون‌داد دانش تخصصی: به دلیل ماهیت دردسترس ویکی‌پدیا برای عامهٔ مردم، این بستر می‌تواند نقشی بی‌بدیل در عمومی‌سازی دانش تولیدشده توسط متخصصان هر رشته (از جمله تاریخ) بازی کند. از طریق نگارش مقاله‌های مستخرج از کتب دانشگاهی در ویکی‌پدیا، عامهٔ مردم با یک جستجوی سادهٔ گوگلی می‌توانند بی‌واسطه در معرض صورت‌بندی جدیدی از محتوای همان کتب قرار گیرند. ویکی‌پدیا می‌تواند پلی میان دانش تخصصی هر رشته و عامهٔ مردم بدون رجوع به کتب آکادمیک شود.
باعث ایجاد حس مفیدبودن و منشأ اثر بودن در دانشجو می‌شود، زیرا که مقالهٔ خود را همواره در دسترس و قابل خواندن می‌یابد.
باعث تقویت روحیهٔ کار داوطلبانه و عام‌المنفعه در دانشجو می‌شود.
به دلیل ماهیت ماندگار، ویرایش‌پذیر و بهبودپذیر ویکی‌پدیا، مقالات دانشجویان می‌توانند به بخشی از کار بزرگتر تبدیل شوند و دیگران هم می‌توانند بعداً مطالب دانشجویان را اصلاح، بهبود و گسترش دهند؛ چیزی که در قالب تکالیف کاغذی عموماً امکان وقوع ندارد.
تقویت روحیهٔ کار جمعی: خصلت همگانی‌بودن ویکی‌پدیا این مزیت را فراهم می‌آورد که مقالات دانشجویان، علاوه بر استاد مربوطه، توسط دیگر کاربران هم مورد نقد و بررسی قرار گیرد. این امر فضایی تعاملی را برای دانشجو فراهم می‌آورد که در آن می‌بایستی به اصلاح و بهبود مقاله‌اش با راهنمایی کاربران باتجربه‌تر اقدام کنند.
ویکی‌پدیای فارسی از معدود وبگاه‌های فضای وب فارسی است که دستور خط و آیین‌های نگارش فارسی به استانداردترین شکل در آن رعایت می‌شود. دانشجویان و به‌طریق اولی نویسندگان ویکی‌پدیا می‌توانند در این بستر مهارت‌های نگارشی خود را در فضایی عملی بهبود ببخشند.
برای آشنایی با چگونگی کار با ویکی‌پدیا این مجموعه ویدیو را ببینید:
آخرین دیدگاه‌ها