نظریه ی نقض کارآمد قرارداد
مطالعه ی تطبیقی و انتقادی در حقوق آمریکا[۱]
دکتر عباس قاسمی حامد[۲]
علی رضا نواریان [۳]
چکیده
نظریه ی نقض کارآمد قرارداد، محصول جامعه ی سرمایه داری آمریکایی، از جهات مختلف اخلاقی، حقوقی و نیز اقتصادی دارای اشکال است. از جهت اخلاقی، این نظریه، با خودمختاری و استقلال اراده ی بشر مخالف است. طرفداران این نظریه به اراده ی متعهدله، به عنوان انسانی آزاد و دارای استقلال اراده وقعی نمی نهند. از نظر حقوقی نیز این نظریه با قوانین موضوعه ی حقوق ایران و فرانسه از جمله اجرای اجباری قرارداد به عنوان ضمانت اجرای نقض قرارداد و نیز قانون نحوه ی اجرای محکومیتهای مالی مخالف است. همچنین این نظریه از نظر اقتصادی نیز، چنانکه طرفداران آن ادعا دارند، کارآمدی اقتصادی را در پی ندارد. از جمله هزینه های اجتماعی ناشی از نقض قرارداد به جهت درونی نشدن آنها به اشخاص ثالث تحمیل میگردد و سود ناشی از نقض قرارداد عاید متعهد میشود در حالی که هزینه ی خارجی نقض قرارداد بر متعهدله، که نقشی در نقض قرارداد نداشته است تحمیل میشود.
مجله تحقیقات حقوقی ، ویژه نامه ش ۷، زمستان ۱۳۹۰[۱]
[۲] دانشیار دانشکدهی حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
[۳] دانش آموخته ی دکتری حقوق خصوصی.