متخصص، متعهد ارائه اطلاعات به مصرف کننده در حقوق فرانسه[۱]
دکتر عباس قاسمی حامد
چکیده
به دلیل پیدایش تنوع در موضوعات قراردادی و ایجاد تخصصهای گوناگون در حوزه کالا و خدمات و در نهایت تخصصی شدن موضوعات قرارداد و چگونگی انعقاد و اجرأی آن، عدم تعادل اطلاعات طرفین قرارداد به عنوان یک پیش فرض پذیرفته شده است.
برمبنای نظریه «تعهد ارائه اطلاعات در قرارداد» طرفی که در قرارداد، آگاهتر و مطلعتر از طرف دیگر فرض شده مکلف است اطلاعات خود نسبت به موضوع قرارداد را در اختیار طرف ناآگاه قرار دهد. این تعهد اساساً برعهده متخصص به عنوان مصداق بارز طرف آگاهتر در قرارداد قرار میگیرد.
تعهد به ارائه اطلاعات در قرارداد که توسط دکترین طراحی گردیده و به وسیله قضات فرانسوی و نهایتاً قانونگذار برعهده متخصص قرار داده شده، برمبنای اندیشه حمایت از طرف غیرمتخصصی است که به علت فقدان آگاهی کافی نسبت به موضوع قرارداد و امور مربوط به آن در موضع ضعیفتری قرار گرفته است.
در مواردی که فروشنده، کالای مصرفی را تولید نکرده است، رویه قضایی فرانسه، تولیدکننده را در مقابل مصرف کنندهای که با او ارتباط مستقیم قراردادی ندارد مسئول میشناسد. ماهیت این مسئولیت در نظر رویه قضایی ماهیتی قراردادی است، اگرچه رابطه قراردادی مستقیم بین تولیدکننده و مصرف کننده وجود ندارد.
راه حل رویه قضایی، مورد قبول حقوقدانان معروف فرانسوی قرار گرفته است، چرا که، تولیدکننده کالا بهتر از توزیع کننده آن با شیوه به کارگیری کالا آشنا است. لکن، به نظر این حقوقدانان، ملاحظات رویه قضایی درخصوص مسئولیت قراردادی به سادگی قابل توجیه نیست. در واقع، تولیدکننده با مصرف کننده نهایی رابطه قراردادی ندارد. با این توجه، پذیرش وجود مسئولیت ناشی از تخصص در خصوص مورد از سهولت و روانی بیشتری برخوردار خواهد بود.
رویه قضایی، تولیدکننده را ملزم به ارائه اطلاعات نسبت به کالای تولیدی خود نموده است. با وجود این و علیرغم پیش بینی تعهد اخیر، از واسطههای متخصص در روابط قراردادی پیاپی سلب مسئولیت نشده است. به عبارت دیگر، تعهد ارائه اطلاعات برعهده فروشندگان متخصص نیز قرار داده شده است. به همین جهت رویه قضایی، تولیدکننده و فروشنده متخصص را متعهد به ارائه اطلاعات لازم درخصوص موضوع قرارداد به مصرف کننده شناخته است. بنابراین، متخصصین واسطه میبایست علاوه بر انتقال اطلاعات لازم، در صورت ضرورت نسبت به اصلاح و یا تکمیل اطلاعات تولیدکننده نیز اقدام نمایند.
متخصصین واسطه باید مشتری خود را نسبت به وضعیت کالای پیشنهادی و آثار نصب آن آگاه نمایند. فرض بر این است که تولیدکننده و فروشنده متخصص به خوبی از مشخصات کالای خود آگاه بوده و به هیچ وجه نباید رضایت خاطر مشتری، موجب کوتاهی او در ارائه اطلاعات گردد. شروع و برقراری ارتباط با مشتری برعهده متخصص است.
بنابراین فروشنده، متخصص و ارائه دهنده خدمات تخصصی نیز مانند تولیدکننده موظف به ارائه اطلاعات به مصرف کننده میباشند.
کلید واژگان
تعهد ارائه اطلاعات در قرارداد – مصرف کننده – متخصص – تولیدکننده – ارائه دهنده خدمات – فروشنده متخصص.
[۱] متخصص، متعهد ارائه اطلاعات به مصرف کننده در حقوق فرانسه، مجله تحقیقات حقوقی، ش ۴۹، ۱۳۸۸