مقدمه مترجم
امروز این امر کمابیش بدیهی تلقی میشود که انگلیسی تبدیل به زبانی جهانی شده است. در واقع، سرعت رشد و گسترش انگلیسی، که بی تردید از فرایندهای فزاینده جهانی شدن نیز تأثیر میپذیرد، به گونهای است که کمتر حوزهای را میتوان یافت که از نفوذ این زبان در امان مانده باشد و یا بماند. از این رهگذر، با فزونی یافتن شمار گویشوران غیر بومی زبان انگلیسی در مقایسه با گویشوران بومی این زبان، مفهوم مالکیت آن تحول یافته و زبانهای انگلیسی جدیدی به منصه ظهور رسیدهاند، که این خود مستلزم نوعی بازنگری درباره زبان، زبانهای ملی، معیار زبانی و همچنین مفاهیم یادگیری و آموزش زبان انگلیسی است. به همین دلیل، لازم است ماهیت حوزههای گسترش و کاربرد انگلیسی شناخته شده، دلایل گسترش و تداوم سيطرة بلامنازع این زبان در سراسر جهان باز کاویده شود و نگرشهای سنتی زبان آموزان و آموزگاران انگلیسی به این زبان مورد بازبینی قرار گیرد.
به طور کلی، میتوان ادعا نمود که در عصر حاضر، زبان انگلیسی از مفهوم یکپارچه و همگون خود – که عمدتا به کشورهایی محدود میشود که انگلیسی، زبان بومی یا مادری آنها محسوب میشود(کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و نیوزلند) – فاصله گرفته و به موازات بیشتر شدن شمار گویشوران غیربومی این زبان در مقایسه با گویشوران بومی آن، به زبانی ناهمگون و غیریکپارچه تبدیل شده و معیارهای آن صورتی بومی شده یافته است، به طوری که در حال حاضر، میتوان در اکناف جهان شاهد پیدایش گونههای آمیختهای بود که انگلیسی جزئی از آنها است و خود تحت عناوین و القاب گوناگونی نامگذاری شدهاند که از جمله آنهاست فرانگلیسی، تکس مکس، چینگلیسی، ژاپگلیسی، سینگلیسی، اسپانگلیسی، دانگلیسی، پنگلیسی و غيره. این زبان های نوظهور را به طور کلی ذیل عنوان کلی تر زبانهای انگلیسی جدید» مورد بررسی قرار میدهند و هدف از شکلگیری آنها نیاز به اظهار هویت ملی است. بر این اساس، بر خلاف این باور عام مبنی بر اینکه امروز بیش از زمان دیگری، زبانهای ملی از جانب تأثیرات انکارناپذیر بالقوهای که از محل زبان انگلیسی و جایگاه بلامنازع این زبان به عنوان زبان جهانی اسی میشود، مورد تهدید قرار گرفتهاند، دیوید کریستال معتقد است که رابطه میان ظهور زبان جهانی با مرگ یا زوال زبانهای ملی، صرفا رابطهای محدود و ضعیف است.
او استدلال میکند که رواج انگلیسی به عنوان یک زبان حقیقتا جهانی در سالهای و جریان حمایت از زبانهای محلی و ملی را تشدید کرده و در بسیاری از کشورهای جهان به شکلگیری جنبشهای حمایت حقوق زبانی منجر شده است. به دیگر بیان، درک رویکرد نظری کریستال به مطالعه انگلیسی جهانی مستلزم توجه به دو نیروی است در یک سر طیف، کریستال بر اهمیت بومشناسی زبان و توجه به حفظ تنوعات زبانهای ملی و محلی به عنوان گنجینه دانش و فرهنگ ملتهای مختلف اشاره دارد و در سر دیگر طیف، اهمیت فزاینده رشد و گسترش انگلیسی به عنوان زبانی و مورد بررسی قرار میدهد، زبانی که با ایجاد سهولت در امر برقراری ارتباط در سطحی جهانی، موجبات ایجاد فرصتهای ” فرهنگی، همکاری و مشارکت و نیز دستیابی به فهم و درک متقابل در سطح بین المللی را فراهم میسازد.
نگار داوری اردکانی – حسین مغانی