چندی پیش استاد برجسته اقتصاد ایران، دکتر محسن رنانی بحثی با عنوان «اسیدپاشی به چهره اقتصاد ایران» ارائه کرد که مورد توجه کارشناسان و پژوهشگران قرار گرفت. به عنوان فعالیت کلاسی درس جامعه‌شناسی صنعتی، دکتر اکبری از ما خواست که مدل تحلیل نهادی مندرج در کار ایشان را استخراج و ارائه نماییم. آنچه در ادامه می‌آید مدلی است که نگارنده از این مقاله استخراج کرده و سپس چند نکته‌ی تکمیلی بر آن افزوده است.
ماکس وبر در دورانی در آلمان می‌زیست که جامعه‌ی آلمان با یک تاخر تاریخی نسبت به انگلستان در حال طی مسیر صنعتی شدن بود. این دوران مقارن با بحران‌های اقتصادی آلمان به ویژه در بخش کشاورزی بود. ماکس وبر از جمله دانشمندانی بود که در مواجهه با این تغییرات سریع اجتماعی ـ اقتصادی، به مطالعه‌ی عوارض و جوانب امر پرداخت و پژوهش‌های زیادی را در خصوص این تغییرات در حال تکوین در جامعه‌ی آلمانی طی فرایند صنعتی شدن سامان داد. گرایش وبر به تعیین نسبت اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری، نه فقط در نسبت با مباحثات ذهنی با هم عصران خود ـ از مارکسیست‌ها گرفته تا دانشمندانی نظیر سومبارت ـ که همچنین در نسبت با فرایند مذکور در جامعه‌ی آلمان نیز قابل تحلیل است. نظریه‌ی وبر در کتاب‌های مشهوری چون «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» تبیینی برای روند رو به رشد صنعتی شدن در آلمان نیز هست.
آنچه در ادامه می‌آید بحث ارائه‌شده توسط پژوهشگر در کلاس درس جامعه‌شناسی صنعتی (مقطع دکتری) است. در این بحث مقاله‌ای از روی آدامز مورد معرفی قرار گرفته و سپس مدل روابط صنعتی از درون این مقاله استخراج شده است. در گام سوم، مدل روابط صنعتی استخراج‌شده بر شرایط ایران تطبیق داده شده است. مقاله مورد بررسی ما از کارهای نسبتاً متاخر نویسنده است. عمده‌ی آثار نویسنده به دهه‌ی ۱۹۸۰ مربوط می‌شود. آخرین کتاب وی متعلق به سال ۲۰۰۶ است، اما تمام دیگر کتاب‌های وی قبل از سال ۲۰۰۰ نوشته شده‌اند. مقاله متکی بر تحلیل نظری و تطبیقی است. مطالعه‌ی تطبیقی اروپای غربی و آمریکای شمالی بر اساس یک مدل نظری از روابط صنعتی و ارجاع مکرر به رخدادهای تاریخی، اسناد اتحادیه‌های کارگری و مطالعات پیشین در حوزه‌ی روابط صنعتی از ویژگی‌های این مقاله است.
«رکود اقتصادی بزرگ» در اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰ در آمریکای شمالی و اروپا تاثیری پایدار بر روابط صنعتی داشته است. هرچند، علی‌رغم مشابهت‌‌های ظاهری، تفاوت‌های مهمی در میزان توان انطباق نهادهای روابط صنعتی در دو قاره با چالش‌ها وجود داشته است. نویسنده این تفاوت‌ها را در نسبت با چهار موضوع مورد ملاحظه قرار می‌دهد: ژاپنی شدن، ادغام (یکپارچگی) اقتصادی فراملیتی، تمرکززدایی از چانه‌زنی جمعی و افول اتحادیه صنفی. وی با بحث درباره‌ی دلالت‌هایی برای مطالعه‌ی دانشگاهی روابط صنعتی، نتیجه‌گیری می‌کند.
